سانولڙي جي سار اچي ٿي ،
لڙيو لڙُڪن لار اچي ٿي .

ننڊ اچڻ سان نيڻن ـ ٿر تي ،
سپنن جي وسڪار اچي ٿي .

ڪارا ڪارونڀار ڪُلهن تي ،
وينگس ڇوُڙي وار اچي ٿي .

منُد جهُڙالي مينهوڳيءَ جي ،
کڻيو ننڊ خمار اچي ٿي .

تنهائيءَ ۾ ياد پرينءَ جي ،
ٻانهون ٺاهي هار اچي ٿي .

“امر” ! اگُهاڙي جيون ـ رڻ م ،
ڏات پکيڙي ڏار اچي ٿي .

____
امر ساهڙ

نظم :: امر ساهڙ

وريو هو ڳوٺ ڏي واپس
کپائي خواب سڀ کيرا
ٻٽي ناسي، ٻٽي نيرا
ٻڌا هُئس ٻانهن ۾ جيڪي
وَٽائي پير کان ماڻس
رهيا سي ريشمي ڌاڳا
جڏھن هو شھر ۾ آھيو
نئينءَ مان نوڪريءَ سانگي
صفا ساڌو سٻاجهو هو
زماني جي ظرف توڻي
سياھ زلفن سندي گهيرن
گهثائن کان گهڻو غافل
نڪو هو نينهنَ کان واقف
مگر حسناڪ اهڙو
بدن ڀورو، جوان جوڀن
بنھَ بي باڪ هو اهڙو
گليءَ جنهن مان به گذريو ٿي
هزارين نيڻ حسرت مان
تڪيندا ئي رهيا تنهن کي
گهٽيءَ جي موڙ تائين سي
وِکن پويان ويا ٿي پي
مُڙي هُن اوچتو مُرڪي
ڏٺو هو ڏانوَ اهڙي سان
ڇَڏائي ٿانوَ وِيا هڙئي
هٿن مان هانوَ ويا هڙئي
نشانا ٻن نِگاهُن جا
وَيا ٿي پار پردن مان
اکين ۾ عاشقي اُتري
دلين جا ديپ روشن ٿيا
مگر هُوءَ وڏ- گهراڻي جي
وڏيري راڄ راڻي هئي
جتي ڪنهن عشق جي آمد
غضب جي گار جهڙي هئي
مگر محبت مها هوندي
ٻنهي جي ٻار جهڙي هئي
اُھي شِو رات جي صدقي
وڃي ويچار ۾ ويٺا
مندر جي مورتيءَ اڳيان
اچانڪ ڪنهن ڪيو فائر
قتل ٿي ڪا وني ويئي
اُنهيءَ الزام ۾ عاشق
ڪيو ويو قيد ٿاڻي ۾
گذاري عمر گهاڻي ۾
جڏهن هو جيل مان نڪتو
سموري سونهن غائب هئي
اڇا اڌ سينڌ ۾ آيل
نوابي گهور گهاتو ڀي
ڏسڻ کان ڏور ٿي ويسُ
جهڏي جي جاگرافي جيئن
جواني جهور ٿي ويس
ڪُلهي تي لاش جوڀن جو
ڪڏھن بزار ۾ ڀٽڪيو
ڪڏھن فٽ پاٿ تي ڦٿڪيو
ڪڏھن هو پاڻ کي پائڻ
وڃايل واٽ تي وڄکيو
اچانڪ رات آڌيءَ جو
امڙ جي ياد ايندي ئي
وريو هو ڳوٺ ڏي واپس
مگر ماڻَس مري ويئي
ٻَري ۾ ئي ٻَري ويئي
چون ٿا هاڻ سو چريو
اُھو سگريٽ جو عادي
چٻاڙي چرس کائي ٿو
موالين سان مزارُن تي
ٺري جي هر ٺڪاڻي تي
نشي لاءِ ھاڻ ناڻي تي
کپائي خُون ٿو ويٺو
مري ويل ياد ماضيءَ جي
ڪري مدفون ٿو ويٺو،


___
امر ساهڙ

رَنگ هوليءَ رات جي هر چيز کي ،
ڳوٺ ڀر سان ڳاٽ تي ڌوتو پَئي .
ماڪ جي پوشاڪ پائي پاڻ کي ،
سامروٽيءَ ساٽ تي ڌوتو پئَي .
بوسڪيءَ جهڙو بدن ڪنهن بانورو ،
چاندنيءَ چمڪاٽ تي ڌوتو پئَي .
وَار کُليل واءَ ۾ وِکريا پئَي ،
وائلو هن واٽ تي ڌوتو پَئي .
ڇاڇري کي ڇينٽ وانگر ڇوڪري ،
ڍولئي لئه ڍاٽ تي ڌوتو پَئي .
هر ڏسا هٻڪار آهي ٿي وئي ،
بت جوانيءَ جاٽ تي ڌوتو پئي

_____

امر ساهڙ

”هِئين تماشو ڪيسين ٿيندينءِ.....!!امر ساهڙ

آئون ڪوئي ڪردي ناهيان،
دنيا جو ڪيئن ڌيان ڇڪايان؟
آءُ مُسافر پنڇيءَ وانگي،
جنهن جو ڪو به ٺڪاڻو ڪونهي،
مُنهنجو ڪهڙو تعارف ماتا!
مُنهنجي ڪا به سُڃاڻپ ڪانهي،
آءُ مِٽيءَ جو رانديڪو هان،
واريءَ تي ڄڻ ليڪو آهيان،
جيڪو واءُ مِٽائي ويندو،
مون وٽ پيلي پينٽ ڪٿي آ؟
مون وٽ سائي شرٽ به ناهي،
مُنهنجا پير اُگهاڙا آهن،
مون وٽ ڪوئي بوٽ به ڪونهي،
جنهن ۾ ڪو جوراب هُجي ها،
صحرا ڪوئي سمنڊ به ڪونهي،
جنهن ۾ ڪو غوراب هُجي ها،
جيڪو مونکي پار اُڪاري،
آيل! آءُ اڪيلو آهيان،
ٻَرندڙ ڪوئي ٻيلو آهيان،
جنهن جي آڳ اُجهائڻ خاطر،
صحرا ۾ ته سُتي ڀي ناهي،
ڌرتيءَ تي ڪو راڄ ته ڇا پر،
مون وٽ پنهنجو پَڊُ به ڪونهي،
جنهن تي ڪوئي جهوپو اڏجي،
جنهن مان ڪو نه ڪڏهن ڀي لڏجي،
مونکي لوڪ تڙي ٿو تڙ تان،
”ڀَڄُ پَري ٿِي اوءِ اڌُوتا!
ٿوري! تون مان ڌپَ اچي ٿي،
پٽيا! تون ته پليتُ به آهين“!
مسجد مون تي ممنوع آهي،
مندر ۾ به اجازت ڪونهي،
مون سان ڪا به رعايت ڪونهي،
دانگيءَ تي ڪو نانءُ به ڪونهي،
نانءُ ته ڇا پر ٿانءُ به ڪونهي،
جنهن ۾ پاڻيءَ لپَ پيئان مان،
اِئين ڪُتي جيئن ڪئين جيئان مان؟
اَڪَ پُڙي ۾ اَڇَ پنان ٿو،
ڳڻتين جاڄڻ ڳچَ ڳنان ٿو،
مون لئه سڀ کان مُقدس آهي،
تنهنجي هَنجَ حياتيءَ جهڙي،
ليڪن ٿڃ سُڪي وئي ماتا!
تُنهنجي ڪو نه ٻُڌي ڪنهن داتا،
آيل! ساهه اُڌارا آڻي،
وينٽي ليٽر تي نه تڳائي،
مونکي دل سان موڪل ڏي تون،
آئون هلان ٿو هاڻ هِتان کان،
هڪڙو وچن وٺان ٿو تو کان،
ٻيهر ڪوئي ٻار نه ڄڻجان،
غربت جهڙي گار نه ڄڻجان،
تو کي ڪوئي حاتم طائي،
هڪڙو سير اٽي جو ڏيئي،
اوڇا ويڻ اُگهاڙا ڏيندو،
اُن کان تون تذليل ڪرائي،
پنهنجي لاءِ درد پِرائي،
هيئن تماشو ڪيسين ٿيندين،
زندهه لاشو ڪيسين ٿيندين!!؟

نڪتي نينگر چانڊوڪيءَ ۾ ،
وهنتا منظر چانڊوڪيءَ ۾ ،
ننڊ پُڄاڻان نيڻ ڏسن ٿا ،
سپنا سُندر چانڊوڪيءَ ۾ ،
ڏياريءَ جي ڪنهن رات مِٺيءَ جا،
مُرڪيا مندر چانڊوڪيءَ ۾ ،
وڻجارن جي واٽ تڪي ٿو ،
ڪيٽي بندر چانڊوڪيءَ ۾ ،
ڪير لڪائي پير اچي ٿي ،
پاري ـ ننگر چانڊوڪيءَ ۾ ؟
نوريءَ کان پو ناهي مُرڪي ،
ڪڏ هين ڪينجهر چانڊوڪيءَ ۾ !

____

امر ساهڙ

چوسٽو : امر ساهڙ

ٿر جا رستا ٿڪ ۽ آئون
لڙيو سورج لڪ ۽ آئون
عرش اگهاڙِي هيٺ جيئون ٿا
ٿوهر ڪنبٽ اڪ ۽ آئون
___

امر ساهڙ

سانولڙي جي سار اچي ٿي ،
لڙيو لڙُڪن لار اچي ٿي .
ننڊ اچڻ سان نيڻن ـ ٿر تي ،
سپنن جي وسڪار اچي ٿي .
ڪارا ڪارونڀار ڪُلهن تي ،
وينگس ڇوُڙي وار اچي ٿي .
منُد جهُڙالي مينهوڳيءَ جي ،
کڻيو ننڊ خمار اچي ٿي .
تنهائيءَ ۾ ياد پرينءَ جي ،
ٻانهون ٺاهي هار اچي ٿي .
“امر” ! اگُهاڙي جيون ـ رڻ م ،
ڏات پکيڙي ڏار اچي ٿي .

_____
امر ساهڙ

نظم

تنهنجو جيون سانوڻ مينهڙا
منهنجو جيون آرهڙ ڏينهڙا
تنهنجو دنيا چوڏهين جهڙي
منهنجي دنيا ڌيما ڏيئڙا
تنهنجا سپنا سندر ساڀيان
منهنجا سپنا واريءَ گهرڙا
تنهنجو نينهن ته برکا رُت جيئن
منهنجو نينهن ته پن ڇڻ ڏينهڙا
تنهنجو پيار ته ميل ملڻ جا
منهنجو پپار ته آ اوسيئڙو
تنهنجا ٽهڪ ته انڊلٺ ريکا
منهنجا ٽهڪ به لڙڪن جهڙا

___
امر ساهڙ

اوڏڻ وانگر عشق اسان کي
اوساريون ڏئي اڏيو آھي

پاڻ ڦٽا ڦٽ پهتا آھيون
سنڌ جڏھن ڀي سڏيو آھي

جهوڪ سڄي غمگين لڳي ٿي
لاڙ منجهان ڪو لڏيو آھي

سمنڊ ڪناري خواب ملاح جو
ڇولي اُڇلي ڇڏيو آھي

آءُ ته گڏجي اوٽون راگيون
گارو محبت گڏيو آھي.

______
امر ساهڙ

هوائن کي روڪيو صَدائُن کي روڪيو

هوائن کي روڪيو صَدائُن کي روڪيو
او مَنَ ! تانگھَ جي هِن طوفانن کي روڪيو

هي نس نس نچي پئي، پچي پئي مچي پئي،
ڇاتي تولئهِ آتي ڇُلي پئي ڇِڄي پئي
۽ لونءَ لونءَ لُڇي پئي سَنڀارُنِ کي روڪيو.

هجر ۾ هڄان ٿو هَنجُنِ ۾ ڀڄان ٿو،
سمونڊ آ وڇڙو ٻڏان ٿو تران ٿو،
رڳو تاڻ، ڇڪتاڻ اولانڀن کي روڪيو.

صبوح شام پاڇا پريشان ڪن ٿا،
ماضيءَ جا ليئا مونکي حيران ڪَنِ ٿا،
او لوڪو ، او لوڪو لياڪَن کي روڪِيو.

ڇڏيو ڇو کنڊيريو ٿا يادُن جي خوشبو،
مينديءَ ٻوٽا لمحا ۽ ساهنِ جي خوشبو،
مڙو جانِ جانان عذابن کي روڪيو.

دُکي ٿو ڌڄي ٿو بکي ٿو مچي ٿو
نشانبر آ ناتو مگر منُ اُلي ٿو،
جڄهان ٿو ، جلان ٿو ، جولانن کي روڪيو.

جهوٽا ، دل جهروڪن کي جهيرون وجهن ٿا،
پولارن جا پڙلاءَ سيرون وجهن ٿا،
غفائن ۾ هُڳائن کي روڪيو.

مچي نينهن مڇريو ته اڌمانچي پيا
تتي تانگھَ تبُسُم ته آڙاھَ ٿي پيا
متيون مَنَ جو تارون ، ربابن کي روڪيو..
”ع.غ.تبسُمُ“

رَچي مَچي مون آزمايو.
سچي پچي چين نه آيو.

رکي رکي ملم رکان ڇا،
گهڙي، گهڙي ڪنهن گهاءَ گهايو،

سُنڍي سُنڍي عشق وڍي ته به،
چُمي چمي ٿم چاهه چاهيو.

ڪَڏين ڪڏين سُرڪ سَري نه ته،
جڏين ڪڏين تاس تپايو.

هلي هلي هانءُ ٺري مَنَ،
ڳلي ڳلي مون راڳ ڳايو.

مِٺي مِٺي قرب ڪچهري،
کِلي مِلي روحُ رڄايو.

کِکو وِکو کل نه بخاري،
ڇُلي ڇو ٿا لوڇَ لڪايو.
_____
استاد بخاري

تنهنجي ديدن ۾ ڪئي دلبر,

تنهنجي ديدن ۾ ڪئي دلبر,
انتر منتر جادو جنتر.

سامهون نظرون، تير ۽ تبرون،
ترڇون، ميڇون، بڙڇون، خنجر.

نادر تنهنجي ناز نهوڙيا،
تڪبر تنهنجي در تي نڪ ڀر.

جي جي : تنهنجي جندڙي جوڙي
ناتا ٽوڙي نانا نهڪر

تو در ايندي مور نه ٿڪجان،
هيڪر، ٻيهر، ٽيهر، هرهر.

گيت بخاري تنهنجا ڳائي
جهومي جهومي، گهرگهر، جهنگ جهر


*******
استاد بخاري

غزل

راز تنهنجيءَ اُڀاري نهارن ڇڏيا،
گل سمورا وساري بهارن ڇڏيا!

ڌُوڙ هئا اوچتو خواب هولي ٿيا،
رنگ ايڏا ته تنهنجي خمارن ڇڏيا!

تاب آرس جي آڪاش لوڏي ڇڏيو!
نيڻ پنهنجا جھُڪائي ستارن ڇڏيا!

پير ڇولين سان تنهنجا پُسيا دلربا،
حال پنهنجا وڃائي ڪنارن ڇڏيا!

اڄ به حيران پوپٽ اُتي ٿا رهن،
تنهنجي هٿ جي جتي ها اشارن ڇڏيا!

واس وارن جو آ، يا چنبيلي ٽڙي؟
چنگ لاهي چپن تان ڌنارن ڇڏيا.
.....
ايوب کوسو

غزل

ڇاتيون ڇيرا ڇيرا آهن، ڪيڏانهن وئين؟
واٽون ٻيرا ٻيرا آهن، ڪيڏانهن وئين؟

ارغونن جيئن ماٺ هينئين تان گذري ٿي،
اونڌاهين جا گھيرا آهن، ڪيڏانهن وئين؟

چانڊوڪين سان زخم اُگھيان ٿو خوابن جا!
جھُڙ ۾ تنهنجا پيرا آهن، ڪيڏانهن وئين؟

راڻاسر جو تاڙو تاڙو تڙپي ٿو!
ٻاٻيهن جا ڦيرا آهن، ڪيڏانهن وئين؟

اوڄاڳن جي ٽارين ۾ ڪٿ گل ناهن!
يادن جا آکيرا آهن، ڪيڏانهن وئين؟

تنهنجي مُرڪن کي هو ڌوئڻو رڻ رڻ کي!
منظر ٿي ويا ميرا آهن، ڪيڏانهن وئين؟
‍٭٭
ايوب کوسو

نظم و
معجزو ڪونه ٿيو!
تُون اِتي هُئين، مان اِتي ئي هئس.
سج ڳوٺن مٿان ڪنهن پکيءَ جيئن لٿو،
آرسين ۾ اکيون ڪيئن ٻُڏيون ۽ تَريون،
واءُ ماتم جيان پئي وطن ۾ ڦريو!
تُن اِتي ئي هُئين، مان اِتي ئي هئس!
مينهن پيئندڙ مٽيءَ تي نشا ڪيئن چڙيا،
جوڳيانڻين نموريون ڳُتن ۾ ڀريون،
ڇيڳرين سان ٻيائِي ٻکن ۾ سُتي،
دؤر چُئانتيون هزارين هڏن تي رکيون،
تون اِتي ئي هُئين، مان اِتي ئي هئس!
سانجھه دُونهين کي ڀاڪر ڀري وئي اُجھي،
مندرن ۾ به ڏيئا گھڻا ئي ٻريا!
ماٺ جي باھ ۾ وئي پُڇا ئي سڙي،
سمنڊ بي خواب ٿيو، شهر ڏاڍا ٺريا.
بانسرين ۾ اُداسيون اُجھل ٿِي لُڏيون،
ڄڻ درياھ اگھاڙي جون ڇوليون هجن.
بيوسيءَ جو ڊگھو قد ننڍو ڪو نه ٿيو،
هُل به هر هر ٽِڙيا، ڄڻ پروليون هجن.
وقت قرضي ڪنهن ڪولهي جيان هت رُليو!
منهنجا محبوب سالون لنگھي ويون هتان،
جن جي سيني منجھان ڪونه گُل ڪو ڦُٽو!
پنهنجا ڀاڪر مسافر نه ٻيهر گَڏيا،
عرش هيٺان ملڻ جو نه گس ڪو مليو!
پاڻ ڳوڙها به پنهنجا نه گڏجي اُگھيا!
عشق جي ديس ۾ معجزو ڪونه ٿيو!
تُون اِتي ئي هُئين، مان اِتي ئي هُئس!

اَڌُ جوابن ۾، اَڌُ سوالن ۾،
رات گذري پري جمالن ۾.

جو به پيئندو ويو سو جيئندو ويو،
ڇا هيو زهر جي پيالن ۾؟

پاڻ کي ڀي ڏسي نه ٿو سگهجي،
وصل جي رات جي اجالن ۾.

سج تپندا رهيا اميدن جا،
عمر ڳرندي رهي ڪشالن ۾.

ونڊ ۽ ورڇ کان سواءِ ڇاهي،
مذهبن، ذاتين ۽ نالن ۾!

پاڪ ڇاهي، پليت ڇا آهي،
ڪير آڻي شعور ٻالن ۾.

هڪ ئي مشعل جي روشني آهي،
مسجدن، مندرن، شوالن ۾.
****

وفا ناٿن شاهي

گيتُ

اندر جي بیقراريءَ جو مان توسان حال ڇا اوریان،
آ گھایل دل سڄي مُنھنجي اُنھيءَ کي ڇا ڪپیان ڪوریان.

سِتارن سان سَمُوري رات جاڳان ۽ جلان ویٺو،
اڪيلائيءَ ۾ مٺڙا مان ڦٿڪان ۽ ڦران ويٺو،
پنھنجي دل ۾ روئان ويٺو نہ ٻاھر باڦ ٿو ٻولیان.

اُٿي اڌَ رات جو نڪري ڏسان تِنِ ریگزارن کي،
تُنهنجي قدمن جي او پیارا نھاریان مان نشانن کي،
اُنھن رستن ۽ راھن تی اڃان تائین توکي ڳولیان.

توسان گذریل ماضیءَ جا پَلَ ڪیان ٿو یاد مان تن کی،
پون پوءِ ڀي ڳڙي ڳوڙها روڪیان توڙي ٿو جذبن کي،
پڪاري پوین لمحن کي صُبح سانجھيء پیو روئان.

صُبح سانجھي تَبَسُمَ جيءَ ۾ جاڳن تنھنجون یادون،
ھزارین ھر گھڙيءَ دل مان اُٿن ڦوڪون ۽ فریادون،
سوین ھن سور سیني م تہ ڀي چَپَ ڪونہ ٿو چوریان.

>ع.غ.تبسم<
مٽيءَ جا سُرَ

مان ڄاڻان ٿو، مان ڄاڻان ٿو
هر سيني ۾ هڪ مچ ٿئي ٿو
جنهن ۾ ڪوئي سچ نچي ٿو....!
مان ڄاڻان ٿو، مان ڄاڻان ٿو
منهنجي من ۾ مچ ٻَري ٿو
جنهن ۾ هڪڙو سچ مري ٿو!
عشق جي ٻيڙي ٽٽي پئي آ
روز ٽڪرجي لهرن سان
سمنڊ کي هاڻي ننڊ اچي ٿي
پنهنجو هاڻي ليکو چُڪتو
ڪهڙا ويهي ويڻ ڏيون
هڪٻئي کي رهيل دکن دردن جا؟
ٺا ٺا ٺا......ٺا ٺا ٺا........!
مان ڄاڻان ٿو، مان ڄاڻان ٿو
جيون جڳ ۾ ساهه وڏي شيءِ آ
پر ساهه ڏئي ، جو وٺجي
ويساهه وڏي شيءِ آ....
ويساهه وڏي شيءِ آ...!

( روس جي تمام وڏي شاعر ماياڪوفسڪيءَ جو خودڪشيءَکان چند ساعتون اڳ سرجيل اهو آخري نظم )

ڌرتي سرتي.... نظم

ڌرتي سرتي
نظم

او ڌرتي ! مان تنهنجي رخت ڏيندي ڏيندي،
رهندو مان تنهنجو قرضي مان ٿيندو وڃان ٿو.

منهنجي جسم واري مٽيءَ جي حصي کي،
تنهنجا ٿورا ، جو ڪُن ۽ فَيڪونَ ويلي،
پنهنجي وارثي ڏئي تو پنهنجو بڻايو،
نه ڄاڻان نه ڄاڻان تو ڪيڏن جُڳن کان،
منهنجو خاڪي چاڻو تَهنِ ۾ لڪايو،
مُنهنجي ڏاتِ ۽ ذاتِ جو تاڃي پيٽو،
الولين، اُداسين ۽ لُوچِن جو کيٽو،
چِٽين چانڊوڪين ، باکَ، بلبن جون جوتون،
حياتيءَ جي حسناڪين واريون سوچون،
وڇوڙي جا نوحا وصُل جا جمالا،
غلاميءَ، غريبيءَ جا پٽڪا، پاڄارا،
تاسارنَ چپن ڪاڻِ ، سنڌوءَ جي ڌارا،
بُکئي پيٽَ لئه سَنگَ ، ڪڻُڪنِ جا ٻارا،
منهنجي ڀاڱي وارا بچائي رکيا ها،
صدين کان تو مون لئه سَنڀاري رکيا ها،
تبسم جي مٽيءَ پنوڙي تي ڌرتي،
سندس جسم جي هر ذري تي او ڌرتي،
مڃيان ٿو ته اڻکٽ اڪيچار ٿورا،
مَگر تنهنجو تنهن کان اُتم ٿورو آ جو،
منهنجين ڌڙڪنن، دل جي هر دڪدڪي جو،
جياپي، جنون جي سڄي فلسفي جو،
سڄي نيڪ ناميءَ ۽ شهرت جو مرڪز،
غزل، گيت، وائيءَ ، هائيڪي جو محور،
سدا سبز گوشي جي سهڻيءَ گهٽيءَ تي،
تنهنجي پاڪ پَوِتَرتا واريءَ مٽيءَ تي،
او ڌرتي ! جيڪا سونهن سرتي رهي ٿي،
سا سَرتي ته منهنجيءَ سَڄي شاعريءَ ۾،
سُندرتا جون سهسين رنگينيون ڀري ٿي،
وِڄُنِ جان وراڪن ۾ گونجون گَجي ٿي،
پري کان پُڄي پاس گم ٿي وڃي ٿي،
صبوح شام سوچن ۾ لهرون لڙهي ٿي،
شفق ۾ لهي چاندنين ۾ کڙي ٿي،
وڙهي ٿي رُسي ٿي، روئي پئي ٿي،
وڏي ڳالھ منهنجين ڳراٽين وجهڻ تي،
وري ساڳيو مونساڻ پرچي ٿي،
سٽن ۾ سڀيتا جون سُرڪيون ڀري ٿي،
تُنهجين سانورينِ سانجهين ۾ او ڌرتي،
مِٺِينِ مَنچَلينِ مُوسمن ۾ او ڌرتي،
هُڳائن سان پنهنجي حسين بُتَ کي مَهِٽي،
سُڳنڌن سان وِهنجي سُرهاڻيون سَجائي،
سنڌوءَ ڀر تي گهاٽا ڊگها وار ڇوڙيون،
گُجر هُرمچي تي نوان ويس پهريون،
ڪڪوريل انگن تي اُجاريون هلي ٿي،
چُني کي ڏندن ۾ چَڪي جو تَڪي ٿي،
پٽيهرَ پيرن ۾ جو پايلَ ٻڌي ٿي،
۽ توتي جڏهن ڊيل وانگر ٽلي ٿي،
تڏهن منهنجي اندر جي پاتال ۾ تون،
او ڌرتي ويتر پُختيون پاڙون هڻين ٿي
تون ادراڪ ۽ احترامن جون زياده،
اڃان زور سان مون ۾ ميخون جَڙين ٿي،
تنهن بعد ئي تصوفُ جا ورد ۽ وظيفا،
مٽيءَ سان ماڻهوءَ جي سنٻنڌ جا سرشتا،
چمين ، چاه، چُسڪين ڳراٽين جا ڪشتا،
نباتن، پتاشن، ڳنڍيرين جا ڳُٽڪا،
انوکين ادائن، اشارن جا چُٽڪا،
او منهنجي مٺي سنڌ تون ٿي پين ٿي،
جيڏل تيئن تون جند ساڻ جڙجي پوين ٿي،
تون ايڏا جو اُتساهَ آڇيون اچين ٿي،
پساهن سان گڏ پيار پاٻوھ ڏين ٿي،
تڏهن مان ته پنهنجيءَ سڄي شاعريءَ ۾،
پنهنجي آپِ بيتيءَ واريءَ ڊائريءَ ۾،
ڳائيندو وَڄائيندو لِکندو وَتان ٿو.

او ڌرتي مان تنهنجي رخت ڏيندي ڏيندي،
رهندو مان تنهنجو قرضي ٿيندو وڃان ٿو.

ع.غ.تبسم

ڪتاب موسيقي موسم ۽ تبسم

رُو بَرُو آهين حادثو آهي

رُو بَرُو آهين حادثو آهي
دِيدَ ۾ دِلِ ۾ زلزلو آهي

جيترو عِشِقَ کان عذابُ مِليو
اوترو عِشِق ۾ مزو آهي

ديد ۾ دل ۾ زلزلو آهي
چاهُ آڙاهَ ۾ مچائي ٿو،

چاهَ ۾ پوءِ بِه چَهچٽو آهي،
ديد ۾ دل ۾ زلزلو آهي.

مان ٻڌايان ٻُڌي ٻري ويندين
هي قصو باه جو حصو آهي،

صبح جي هير يار جي خوشبوءِ
منهنجي چاهت جو ناشتو آهي

مستُ پيِتي بنا ،بُخاري، آ
ڇا ته تنهنجو نئون نشو آهي،

استاد بخاري

ٿر جو اُداس نظم

ٿر جو اُداس نظم
ايوب کوسو
ڀوڏيسر جي ڀُوري بُت تي،
ھُو جو ويندڙ جھُونو اُٺ تي،
پيشاني کي ھٿ تي تاڻي،
سِج ڏي گھُوري وقت لھي ٿو،
سُورج ڪائي ڳالھ ڪري ٿو!
۽ ھُو اڳتي پنڌ ڪَھي ٿو!
جنھن پل شام جي ڳاڙھي ڳل تي،
بئراجن جي وستين کان ھُو،
پنڌ ھوائون ھار بڻن ٿيون،
۽ ڪنھن تڙ جي جَر سان وھنتل،
وينگس ڪائي وار ڇنڊي ٿي،
ڄڻ ڪو دل جو بار ڇنڊي ٿي،
سخت ڦڻيءَ جي آڱرين مان،
ڪارن زُلفن مان جو وڇڙيل،
ڪاريون تندُون چار ڇڻن ٿيون،
موسم جو ويچار بڻن ٿيون،
۽ ھُو ڇڪڙي سان جو اُڏندڙ،
واريءَ جو طُوفان لُڇي ٿو،

جنھن کي ڏسندڙ ڳوٺ جا نينگر،
آڱرين سان ڪُجھ ته چٽن ٿا!
لَٽيل چھرا روز ڏسن ٿا!
ٿَڪ ۾ ورتل کوڙ مُسافر،
مُرڪن جا ڪي گُل ڇنڊن ٿا!
پر ڪي وِيندڙ چِيڪَن پويان،
نيڻن جا ڪي پنڌ کُٽن ٿا!
۽ سي ساڳيا نيڻ اُڃايل،
آڌيءَ ويلي چنڊ ڏسن ٿا!
يادن ۾ ھر بار لُڙھن ٿا!
چانڊوڪين جا چڪ چِڪن ٿا!
تنھن پل ٿر جو سارو جيون،
تنھن پل سنڌ جو سارو جيون،
خوابن جي تاريخ لڳي ٿو!
يادُن جي ڪا چيخ لڳي ٿي،
وقت نسورو درد لڳي ٿو!
وقت نسورو زرد لڳي ٿو!

هوا کي ناز ڪيڏو آ ، انبن جو ٻور پئي ڇاڻي
نماڻو ڳوٺ تنهنجو آ لٿو جنهن تي سج آ هاڻي

اکين ۾ باک آرهڙ جي ، چپن تي مرڪ جا پوپٽ
اسان کي آ ڇڏيو رولي تنهنجي مومل انهي ماڻي

نظر جي قافلي ۾ آن ، چوان ڪيئن فاصلي ۾ آن
وڄي ٿو وقت ڇيرون ٿي ، کلين ٿي جنهن به تون ٽاڻي

رنگن ۾ خواب هن پويل سِبيا هن تو سوين ماڻا
رِليءَ ۾ آ سڳنڌ تنهنجي، اچي ڪيئن ننڊ پوءِ هاڻي

چئي ڇڏ جو به چوڻو آ، بهانن کي ڀلائي ڇڏ
رڳن ۾ تون لهي پئو اڄ، سڀاڻي ڪير ڄاڻي

ايوب کوسو

اي سنڌ امڙ تون ساکي رهه!

ايوب کوسو

اي سنڌ امڙ تون ساکي رهه
مون ظهر جو آهي ڍُڪ ڀريو،
هر ماڻهوء پنهنجي چونڊ کنئي
مون سنڌوء مان آ ٻُڪ ڀريو
مون توتي آيل پن ڇڻ جو،
آ رستو روڪيو شعرن سان
مون تنهنجي ڦاٽل زخمن کي
آ سيبو ارپيو نظمن سان
مون چاهيو آ هر بار اهو
بيتاب گسن ۽ گهاٽن تي
هو بانورڙيون ، هي سانورڙيون
سڀ ڪُلهن لاڙي ڪيس گهمن
مخمور انبن جي ڇانون ۾
جُهولن تي جوانيون خوب لڏن
ٻيڙين ۾ سدائين ديپ ٻرن
سنڌوء جي جواني مست رهي
ڳلڙن تي حيا جا رقص مچن
هر سپني کي ڪو ناز ملي
سڀ ٻانهون تازا هار ٿين،
هر خوشبوءَ کي آواز ملي!
اي سنڌ امڙ تون ساکي رهه
مون هٿ ڪڙين تي چپ رکي
آ پاتو پنهنجي ٻانهن ۾
جيئن تنهين ڪارين پلڪن کي
ڪا چانڊوڪي مدهوش چمي!
مون اوندهه جو آ ڏنڊ ڀريو
جيئن تنهنجن ڳاڙهن ڳلڙن تي
ڪا اجري ڳاڙهي باک ڦٽي
اي سنڌ امڙ تون ساکي رهه!

هوا کي ناز ڪيڏو آ ، انبن جو ٻُور پئي ڇاڻي
نماڻو ڳوٺ تنهنجو آ لٿو جنهن تي سج آ هاڻي
  اکين ۾ باک آرهڙ جي ، چپن تي مُرڪ جا پوپٽ 
اسان کي آ ڇڏيو رولي تنهنجي مُومل انهي ماڻي
نظر جي قافلي ۾ آن ، چوان ڪيئن فاصلي ۾ آن
وڄي ٿو وقت ڇيرون ٿي ، کلين ٿي جنهن به تون ٽاڻي
رنگن ۾ خواب هن پويل سِبيا هن تو سوين ماڻا
رِليءَ ۾ آ سڳنڌ تنهنجي، اچي ڪيئن ننڊ پوءِ هاڻي
چئي ڇڏ جو به چوڻو آ، بهانن کي ڀلائي ڇڏ
رڳن ۾ تون لهي پئو اڄ، سڀاڻي ڪير ڄاڻي

:
ايوب کوسو

جڏهن تنهنجو ۽ منهنجو روح،
اسان جا جسم ڇڏي ويندو،
۽ پاڻ هڪ ٻئي جي ڀرسان،
دفن ڪيا وينداسين...!
مَنَ ڪو مزدور،
ورهين پڄاڻان اچي،
پنهنجي مٽي کي،
ملائي ڇڏي،
ساڳي گاري ۾...!!!
(عمرخيام)

زندگي آهي ڏاندَ گاڏيءَ جيان
۽ دُکن جو مٿانسِ بارُ سَٿيل
پاڻَ، بيمار، ڏُٻري ڏاندَ جيان
نَڪَ ۾ بيوسيءَ جي نَٿَ پيل
زندگانيءَ جي ڏاندَ گاڏيءَ ۾
ڄائي ڄَم کان ڍُڪايلَ آهيون اسين
ڪنهن اَڻ ڄاتي ماڳَ طرف
دردَ جي ڊاٻَ ۾
گِهلبا، ڪِرندا ۽ ڊهندا
هلندا هلون
****
اياز گل

هر جاءِ جلوا مون ڪيا، غائب به ٿي حاضر به ٿي.
اول به ٿي آخر به ٿي، باطل به ٿي ظاهر به ٿي.
خوش خيال پنهنجي کي ڪيم، مسجد مندر مئخان ۾،
موکي به ٿي مئڪش به ٿي، مومن به ٿي ڪافر به ٿي.
العشق واري انگور سان، اعليٰ غُليلايون ڪيم،
آدم به ٿي حوا به ٿي، شجر به ٿي، شرر به ٿي.
ٻولي حُسن جي ۾ وڃي، هر رنگ ۾ رلجي ويس،
ڪرمز به ٿي زردو به ٿي، احمر به ٿي اَخضر به ٿي.
ڪِيئن رئاريم ڪِيئن کلايم، ڪِيئن ڀُلايم ڪِيئن ملايم،
ظالم به ٿي سالم به ٿي، رهزن به ٿي رهبر به ٿي.
هر سن ۾ هوسو هرطرح، هر ڪا خبر هر هر ڏنم،
انبياءُ ٿي اولياءُ ٿي، سالڪ به ٿي رهبر به ٿي.
اعجاز واري ويس ۾، پنهنجو پروڙيم پاڻ ۾،
پاڳل به ٿي سياڻو به ٿي، بي زر به ٿي با زر به ٿي.
(اعجاز شاهه)

اسلام جي نالي ۾ نه ماريو ماڻهو
ڳڻتيءَ ۽ مصيبت ۾ نه ڳاريو ماڻهو
هي حال ڏسي دين ڇڏي هو ويندا
بي دين بڻائي ته نه کاريو ماڻهو!
***
ڊاڪٽر عطا محمد حامي

در ضبط جا ٽوڙي نڪتا هِن، سُڏڪن کي الائي ڇا ٿيوآ
هڪ ٻئي جي پُٺيان ڊُڪندا ٿا اچن، لُڙڪن کي الائي ڇا ٿيو آ۔۔۔

جان پاءِ کڻي جهاتي هيڪر، تان عڪس لڳن ٿا سڀ وحشي.
هي ڏوهه نه آ آئينن جو ، چهرن کي الائي ڇا ٿيو آ،

جي اُڌما کائي اُٿندا هِن، هيءَ ڇاتي ڇلجي پوندي آ،
ڪو چين نه ڪو آرام اٿن، جذبن کي الائي ڇا ٿيوآ،

سڪ قُرب الائي ڪاڏي ويو، هڪ ٻئي سان اوکيءَ ويلي ۾،
هرڪو ٿو وڃي منهن موڙيندو، رشتن کي الائي ڇا ٿيو آ،

ڏند قُلف ڪري چپ بند ڪيم، ڄڻ ٻوڏ اڳيان ڪو بند ٻڌم،
هر رنڊڪ ٽوڙي اُڪري ويا، لفظن کي الائي ڇا ٿيو آ،
*****
احمد خان مدهوش

غزل
نه پوڄ مونکي نه چاهه مونکي،
پڄئي ته پيرن ۾ گاهه مونکي.
جي هڪه دفعو تو ڇڏيو آڊاهي،
ته هاڻ ٻيهر نه ٺاهه مونکي.
ٽٽل تعلق نه جوڙ مون سان،
ڪندين ڇا مونکي ڏي باهه مونکي.
مان پاڻ پنهنجو صليب آهيان ،
ٽنگيل رهڻ ڏي نه لاهه مونکي.
وري وري پيو جنم مان وٺندس،
گھڙي گھڙي ڀل تون ڊاهه مو نکي.
مان سچ چوڻ لئه ڄميو هان “آثم”،
سزا جو ڪو ڊپ نه آهه مونکي.
*****
آثم ناٿن شاهي

ماڻهو سهڻا مور اچن ٿا

ماڻهو سهڻا مور اچن ٿا
ٽُرندا پياري، ٽور اچن ٿا!
-
لِڪندا، ڇپندا، لوڻا هڻندا
پڪَ دلين جا چور اچن ٿا!
-
کِنوندا، کجندا، رم جهم وسندا،
بادل ڪي گهنگهور اچن ٿا!
-
شيشي جهڙا ٽاڪنئڙا بُت،
پاءُ‌ گُلن جي تور اچن ٿا!
-
نيڻ وڇاء اُٿي او آثم،
اڄ هُو تنهنجي اور اچن ٿا!
-
آثم ناٿن شاهي

منهنجو خوابُ تون،

منهنجو خوابُ تون،
لا جـَـوابُ تون.

هوشُ ڪيئن هجي؟
بي نقابُ تون!

هر خيال ۾،
انقلابُ تون.

گامَ گامَ تي:
ڪاميابُ تون.

مان گناهـُـه هان،
۽ ثوابُ تون.

مان ٻـُـڙي ٻـُـڙي،
بي حسابُ تون.

منهنجي سامهون:
ڄڻ جنابُ تون.

سـَـوَ سوالَ مان،
هـِـڪُ جوابُ تون!

***
آثم ناٿن شاهي

چنڊ جي روشني واريءَ مٿان

چنڊ جي روشني واريءَ مٿان

،آ چُني چمڪندڙ ٿر جي ناريءَ مٿان
.چنڊ جي روشني ڄڻ ته واريءَ مٿان

!عشق تنهنجو الاڙي الڙ ڇوڪرا
.ڪيئي بهتان آيا ڪنواريءَ مٿان

،مون نه ڄاتو ته منهنجو پرين ٿو اچي
.ٻُٽ اجرڪ جي هئي جو سُنهاريءَ مٿان

،ڪونڀٽن جي پريان ٻيريون ڄانڱريون
.ٻير ڳاڙها ته ڏس! چهچ ٽاريءَ مٿان

!"عشق ٿر جي ڀٽن سان ڪئيه "راشـــــــــــــد
.لاهه ڏک سور ڌرتيءَ ڏکاريءَ مٿان
****
راشد مورائي

وائي

قمر شهباز
_____

مچ مٿان ڪي سچ جا ساکي، آيا ميڙو ٺاهي،
ڪا ڳالهه مڙيوئي آهي.

ڪاريءَ ڪڪريءَ مان برسي، ڪالاٽ لهوءَ جي آهي،
ڪا ڳالهه مڙيوئي آهي.

پنڌ پري آ، پنڌ پري آ، آءُ لاڳاپا لاهي،
ڪا ڳالهه مڙيوئي آهي.

جيسين دم آ، غم ئي غم آ، سانت سکن جي ناهي،
ڪا ڳالهه مڙيوئي آهي.

تنهنجي منهنجي اک جو اُلڪو، بيٺو سينو ساهي،
ڪا ڳالهه مڙيوئي آهي.

اڄ جا سپنا ڪلهه جون يادون، کلندي چڙهنديون ڦاهي،
ڪا ڳالهه مڙيوئي آهي.

مَڇ ته ڏاڍو مڇريو آهي، بَڇ تي بيٺو باهي،
ڪا ڳالهه مڙيوئي آهي.

وائي، قمر شهباز

وائي

قمر شهباز
_____

رات چانڊوڪيءَ رَتلَ،
ڪا پَلڪَ ترسين ته ها!

چنڊ جي چانڊاڻ ۾ ها
مَچَ چاهت جا مَتَل،
ڪا پلڪ ترسين ته ها.

گهُورَ جي گهراءَ ۾ ها
ساهه سالن کان سُتَل،
ڪا پلڪ ترسين ته ها.

ڪنهن جي اکڙين ۾ ڏٺو مون
توکي روئيندو او اجل،
ڪا پلڪ ترسين ته ها.

مون چُميو ڪنهن چنڊ کي هو،
سي پيارا هاءِ پَل،
ڪا پلڪ ترسين ته ها.

منهنجي جهولي ۾ جهُليو هو چنڊ،
ڪنهنکي ڪهڙي ڪل،
ڪا پلڪ ترسين ته ها.

التجا

التجا
-----
قمر شهباز

جڏهن تنهنجي رنگين محفل ۾ سائين،
اداسيءَ جي تصوير بنجي مان آيس،
ڌڪاري ڇڏين ها – ڌڪاري ڇڏين ها!

خاموش راتين ۾ هڪ سوال بنجي،
خوابن ۾ تنهنجي، ٽپي جي مان آيس،
تون ماري ڇڏين ها – تون ماري ڇڏين ها!

يادن کان منهنجي جي ڇرڪي اٿين ٿو،
تصور جي تهه ۾، لڪي جي مان آيس،
وساري ڇڏين ها – وساري ڇڏين ها!

جوان تنهنجي محفل سدائين آ سائين،
فقط سُرڪڙيءَ لئه، سِڪي جي مان آيس،
پياري ڇڏين ها – پياري ڇڏين ها!

مِينهن وسندو رهيو

مِينهن ۾ هوءَ مِٺي ، پئي کِلي ۽ پُسي،
آنءُ ڏسندو رهيس، مِينهن وسندو رهيو.

هن جي جوڀن سندي، حُسن جي مينهن ۾،
آنءُ پُسندو رهيس، مِينهن وسندو رهيو.

عشق جي آڳ آ، جا وِسامي نه ٿي،
آنءُ جلندو رهيس، مِينهن وسندو رهيو.

مينهن ۾ نينهن جا، زخم تازا ٿيا،
آنءُ لڇندو رهيس، مِينهن وسندو رهيو.

مينهن ۾ لُڙڪ هي، سڀ ويا اڄ لِڪي،
آنءُ روئندو رهيس، مِينهن وسندو رهيو.

منهنجي هستي مِٺي ! آ جهُريل جهُوپڙي،
آنءُ ڊهندو رهيس، مِينهن وسندو رهيو.

مِينهن جي گائڪي، مِينهن جي شاعري،
آنءُ ٻُڌندو رهيس، مِينهن وسندو رهيو.

شعر ائن ٿا اچن، ڄڻ ڦڙيون ٿيون پون،
آنءُ لِکندو رهيس، مِينهن وسندو رهيو.

*****
مسرور پيرزادو

هي دنيا هل چل جي بستي هتِ ماڻهو ايندا ويندا هِن

هي دنيا هل چل جي بستي هتِ ماڻهو ايندا ويندا هِن

چار گهڙيون مهمان رهي پر لوڪ پداري ويندا هِن

اڪثر ماڻهو بعد مرڻ جي ياد نه ڪنهن کي ايندا هِن

ڪي ڪي ماڻهو تاريخن ۾ نقش اڀاري ويندا هِن

اڪثر ماڻهو موت جي ڊپ کان هر هر جيئندا مرندا هِن

ڪي ڪي ماڻهو جيئندي جيئندي موت کي ماري ويندا هِن

اڪثر ماڻهو پاڻ جيئڻ لاء قوم کي ماري ويندا هِن

ڪي ڪي ماڻهو مرندي مرندي قوم جيئاري ويندا هِن

اڪثر ماڻهو مَتِ جا موڙا پاڻ نه پنهنجا ٿيندا هِن 

ڪي ڪي ماڻهو نسلن جي تقدير سنواري ويندا هِن

اڪثر ماڻهو مستانن تي ڪوڙي فتوا ڏيندا هِن

ڪي ڪي ماڻهو اناالحق جي تند تنواري ويندا هِن

اڪثر ماڻهو عهدي خاطر پاڻ وساري ويندا هِن 

ڪي ڪي ماڻهو دربدر ٿي وقت گذاري ويندا هِن

******

جمن دربدر