ڪٿ سنڌ لڪايان مان

ٽهڪين ته ٽڙن موتيا
سڏڪين ته ڦٽن ڦٽڪا،
من، تون ته نه منجهندي ڪر!
مان منهنجون ستئي پيڙهيون،
رانڀاٽ ڪري روئينديون،
او سنڌ! نه روئيندي ڪر!
ڪنهن شهر ۾ محلي ۾،
ڪنهن ديهه ۾ ديري ۾،
توکي ته ڇپايان مان!
ڊاڪو ٿا هڻن ڊاڪا،
چؤڦير لکين جهاٽا،
ڪٿ سنڌ لڪايان مان

****
استاد بخاري

جو توسان رکي سيل

جو توسان رکي سيلُ، ڀلي ڀيل هجي ڪو،

سو ڀيل ڀري پيرَ، سندس پير چمون ٿا.

جو توسان رکي کوٽ، ڀلي گهوٽ هجي ڪو،

ان گهوٽ مٿان چوٽ مٿان چوٽ ڪريون ٿا

***
استاد بخاري

جيءُ جنهن کي چيم،

جيءُ جنهن کي چيم، جهڻڪ تنهن کان مليم

چوٽ ڏاڍي رسيم پر ڪيم درگذر
جان جن تي ڏنيم سي نه ڪانڌي ٿيم
چوٽ ڏاڍي رسيم پر ڪيم درگذر

ڪيس ڪيڏا ڪيئي حُسن جي انڌ تي
باهه ٻاري وڌءِ هانءَ جي هنڌ تي
غير جي پنڌ تي پير تنهنجا ڏٺم
چوٽ ڏاڍي رسيم پر ڪيم درگذر


پيار جي ڇانو ۾ ڪي ٻه ساٿي مليا
جون جي سج جيان ڳوٺ وارا جليا
خار کائي کِليا هي خبر جا ٻُڌم
چوٽ ڏاڍي رسيم پر ڪيم درگذر

ڪا به نازڪ بدن نوجوان نازنين
کنڊ جهڙي مِٺي، چنڊ جهڙي حسين
دلربا دلنشين جي ڏکاري ڏٺم
چوٽ ڏاڍي رسيم پر ڪيم درگذر

گيت جن لئه "بخاري" پڪاري لکيم
سي ڌتاري ڌتاري ڌڪاري ويم
نيڻ جن لئه ڀنم سي مٿان پئي کليم
چوٽ ڏاڍي رسيم پر ڪيم درگذر

***

استاد بخاري

مان ڏوهي هان مان ڏوهي هان

مان ڏوهي هان مان ڏوهي هان
مان ڏوهي هان مان ڏوهي هان
مون ڪيئي ڏوھ ڪيا آهن

هن سر جي گدلي سينور ۾
هي نيل ڪنول به ته ڏوهي آ
۽ ڪوبه چڪور انڌاري ۾
جي اڏري ٿو ته دروهي آ
هي ڏوهه نه آهي ماڻهوءَ جو
مون مٽي ٻيهر ڳوهي آ

مان ڏوهي هان مان ڏوهي هان
مون ڪيئي ڏوھ ڪيا آهن

هي ڏوهه نه آ آڪاش ڇڏي
مون پريت لڳائي ڌرتيءَ سان
هوءَ سانجھي جا ست ـ رنگي هئي

مون ڪانه قبولي سج ڪنان
ٿو آگم آگم ٿي اڀران
۽ ڪرڻا ڪرڻا ٿي برسان

مان ڏوهي هان مان ڏوهي هان
مون ڪيئي ڏوھ ڪيا آهن

هُو ڌُوتا تنهنجي ڌرتيءَ جا
پوءِ صوفي ها يا جوڳي ها
مان گھاٽي بڙ جيان ڇانوَ ڪئي
هو ٺانگر سارا ٺوڳي ها
مون روز سگهارا گيت چيا
هو راڳي تنهنجا روڳي ها

مان ڏوهي هان مان ڏوهي هان
مون ڪيئي ڏوھ ڪيا آهن

هيءَ ڳاڙهي ڏاڙهي ملان جي
هيءَ ڪاري چوٽي پانڊي جي
مون لاءِ ٻنهي ۾ ڦير نه آ
ٻئي آگ اجھاڻيل ٽانڊي جي
سڀ دين ڌرم جي ڌوڪي ۾
ٿا کوٽ ڀرن کاڻانڊي جي

مان ڏوهي هان مان ڏوهي هان
مون ڪيئي ڏوھ ڪيا آهن

هي ڏوهه نه آ هن ڌرتيءَ جو
مون دل جي ديول جوڙي آ
تون نفرت جي ديوار کنئي
مان ان جي پاڙ اکوڙي آ
مان ڳاتا گيت محبت جا
مون واڳ وطن جي موڙي آ

مان ڏوهي هان مان ڏوهي هان
مون ڪيئي ڏوھ ڪيا آهن

ٿو سڏ ڏيان هر سڏڪي کي
تون جاڙ ڪرين مان ماڙ ڪيان
تون چيتي جيان چنگار ڪرين
مان راڱي وانگر راڙ ڪيان
مان تنهنجو وچتر ويري هان
ٿو توتي ترڇي تاڙ ڪيان

مان ڏوهي هان مان ڏوهي هان
مون ڪيئي ڏوھ ڪيا آهن

تون پويون جھوٽو پت جھڙ جو
مان ڳڙها ڳڀ بهارن جا
تون ڇوت نه لاهين پاڇي کي
مان ڳايان گيت چمارن جا
جت ڪٽ ڪڙهي جت لوهه رجي
ات ڌنوڻا ڌنوڻيءَ وارن جا

مان ڏوهي هان مان ڏوهي هان
مون ڪيئي ڏوھ ڪيا آهن

مون گيت چيا ها ڪويل ٿي
ڪلهه ڪيسوڦل جي ٽاريءَ جا
ٿو جھر مر جھر مر گيت چوان
ڪي گيت ڏجھايل ڏاٽن جا
ڪي گيت هپايل هارن جا

مان ڏوهي هان مان ڏوهي هان
مون ڪيئي ڏوھ ڪيا آهن

جنهن وقت اُٻَن ۾ اوسر ٿي
ڪي اسروند اچن ٿا پيا
۽ آنڌيءَ مانجھيءَ اوٻر ۾
هي سارا کيت پچن ٿا پيا
ٿو آءٌ وڏي ويڙهاند ڏسان
۽ منهنجا انگ نچن ٿا پيا

مان ڏوهي هان مان ڏوهي هان
مون ڪيئي ڏوھ ڪيا آهن

جنهن وقت لڪن ۾ لوساٽيل
انسان ڳلين مان نڪرن ٿا
جنهن وقت دکن ۾ دونهاٽيل
مخزدور ملن مان نڪرن ٿا
مان پنهنجي تند تپايان ٿو
۽ درد دلين مان نڪرن ٿا


مان ڏوهي هان مان ڏوهي هان
مون ڪيئي ڏوھ ڪيا آهن


مون آزديءَ جي سئن هنئي
مون لاٿا طوق غلامن جا
هي گيت هئا يا جادو ها
زنجير ٽُٽا ايامن جا
سڀ موتي سمجھي چونڊن ٿا
اڄ ڳوڙها منهنجي دامن جا


مان ڏوهي هان مان ڏوهي هان
مون ڪيئي ڏوھ ڪيا آهن

مون ڏات انوکي آندي آ
ٿي تند وڙهي تلوارن سان
ٽڪرايان پنهنجا گيت جڏهن
ٿو آءٌ سندءِ ديوارن سان
ٿا تنهنجا ڀاري برج لڏن
تون هيڻو آن هٿيارن سان

مان ڏوهي هان مان ڏوهي هان
مون ڪيئي ڏوھ ڪيا آهن


تون مونکي ڦاهيءَ چاڙهيندين
مان توکان مور نه مرڻو هان
گنجار ڪندي جا مونکان پوءِ
تنهن جندڙيءَ جو مان جھرڻو هان
ٻيو چارڻ بڻجي چنگ کڻي
مان ورڻوهان، مان ورڻو هان

سي پهرين ڏوهه سڏجن ٿا
هي ڏاها ڏيهه ـ ڏيا آهن
مون ڪيئي ڏوهه ڪيا آهن


مان ڏوهي هان مان ڏوهي هان
مون ڪيئي ڏوھ ڪيا آهن


***
شيخ اياز

اسان جيئن به جيئي ڪو جھان ۾

اسان جيئن به جيئي ڪو جھان ۾
سدائين نشان تي سدا امتحان ۾

ڪڏهن آنڌي الڙي، ڪڏهن ڪڙڪي بجلي
ڪٿي ڪکَ رهيو آ منهنجي آشيان ۾

پرين ڇا ڪجي پل وڃن ٿا اڏاڻا
هليو آءُ اڄ ڇا رکيو آ سڀان ۾

نه ڪا آرزو آ نه ڪا جستجو آ
ڪٿي ڪاروان وقت نا مهربان ۾

ڪڏهوڪا سڪا سر اڙي مرگھه مورک
اڙائي اڀو آن اکيون آسمان ۾

وري جي ولوڙن منجھائي رکيو آ
غم عشق هاڻي رهيو ڇا اسان ۾

هو هالار جا پٽ هُوءَ مياڻي، هُوءِ ٽلٽيءَ
اسان جون نشانيون سڄي گلستان ۾

اهي ئي ڪٽارا اهي ئي الارا
اڃان تير آهن اسان جي ڪمان ۾

ستارا نه چوندا ته ڇا تون نه ايندين
اڙي يار ڇڏ ويئي وهي رائيگان ۾

ٻه ٽي گيت واريم ٻه ٽي ديپ ٻاريم
ٻه ٽي ڦول هاريم تنهنجيءَ آجيان ۾


***
حليم باغي

رت ديس تنهنجي راهه ۾ جي ڦڙو ڦڙو ٿي وهي وڃي

رت ديس تنهنجي راهه ۾ جي ڦڙو ڦڙو ٿي وهي وڃي
منهنجو نصيب ٺهي وڃي تنهنجو به قرض لهي وڃي

اداس رات جو مان چنڊ گھور گھور پيو پيئان
اونداهين جا چرٻٽؤ! متان ڪو ديپ ٺهي وڃي.

گلن جا سر ڪٽي ڇڏيو، وڻن جا ٿُڙ سٽي ڇڏيو
ڪلي ڪلي لتاڙيو متان ڪسر ڪا رهي وڃي.

سوهن مٽيءَ جي مر به آ جنهن غير جي نه ڄڀ پٽي
اسان جو ڄڻ ۽ ڪنڌ ذري اجوڳا ويڻ سهي وڃي.

مبارڪون وڍيندڙؤ ڪُهڻ جي رُت اچي وئي
هتي پيو ڪو ڪسي وڃي هتان پيو ڪو کڄي وڃي

اڏائي ڌوڙ راهه ۾ اڄ هلئون ته هيئن هلون
جو اسان جي شهر ڏي ورڻ جي واٽ ئي دهي وڃي.


****
حليم باغي

ڄڻ نظر لڳي ويئي هن گھر جي بهارن کي

ڄڻ نظر لڳي ويئي هن گھر جي بهارن کي
ڪو نانگ سراپي ويو نت نينهن نظارن کي

هن راهه تي جي رميا رولاڪ ئي سمجھن ٿا
ڳري رات مٿن گذري سا ساک ستارن کي

نت نيريءَ سانجھيءَ جو اڄ روهه ۾ رڻ جھڻ آ
ڪو سانگ کان ڪيئن روڪي ڪونجن جي قطارن کي

هوءَ ڇوليءَ ڇوليءَ ساڻ هڪ ناءُ رواني ٿي
چنڊ چمندو اڄ ناکئا ڪينجھر جي ڪنارن کي

ڪنهن چڳَ جي ڪڙي کلندي ڪنهن چَپَ تي مُشڪ مڙندي
ڀورا! نه اجايو ڄاڻ رت جي ته اوڇارن کي.

بادل به هٽي ويندا پڻ باک ڦُٽي پوندي
تون مرڪ ڇنڊي منهن تان کڻ ڪارن وارن کي

جيئنداسين ڀري جڳ لئه جيئڻ جا جتن ڏيندي
مئاسين ته ڏئي ڇڏبا هي رڳو هزارن کي

****

حليم باغي

جي جيون تو ۾ سنڌ نه آ ــ پوءِ منهنجي تو کان دوري آ

جي جيون تو ۾ سنڌ نه آ ــ پوءِ منهنجي تو کان دوري آ
هي جيون جيون آهي ڇا ــ ڪٿ جيل زهر ڪٿ سوري آ

هن ڪاڪ منڊل کي ڊاهيندي ڪنهن آس نگر جا ساٽ سٽيون
اُس کان ته اجھو ٿو گھرجي، هي سنسار ته تپندڙ کوري آ

هن ڪوڙ قلعي جو ڀرم ٽٽو سڀ سانگ رچاءِ به سمجھون ٿا
تو ٺوري ٺاهي آڏ رکي مون ڪالهه جا ڍونڍي ٻوري آ.

ڏاڍو ڏاڍو ڪريو ڇو؟ ڇا لاءِ ڊڄان مان سمجھان پيو
جي ڏاڍو اڪ جي ماکي آ پوءِ ڪهڙي باغ جي موري آ.

قاتل جي هٿ ۾ لرزش آ، خنجر به سنڀالي ڪير ڀلا
هي منهنجي خون جو تقدس ٿيو جلاد جي لئه مجبوري آ

اڄ ڌرتيءَ ماءُ جي ڳل لڳي هر باغيءَ پئي ٿي هيئن چيو
مان ڪسجان تنهنجي راهن ۾، منظوري آ منظوري آ


*****
حليم باغي

هي ديوانن جي فطرت آ، ڪو ڏوهه نه ڌربو مقتل تي،

هي ديوانن جي فطرت آ، ڪو ڏوهه نه ڌربو مقتل تي،
جي سر تان گذري ڄاڻن ٿا تن مور نه ڀاڙيو اٽڪل تي.

جو رات رَتي نيلام ڪري ۽ گھور گھڙيون قتلام ڪري
جو ويٺو ٿو وسرام ڪري مون ٽهڪ ڏنا هن توڪل تي.

ٿو دونهون دونهون وگھري آ ۽ ڪرڻو ڪرڻو وکري آ
جو ٽم ٽم ٽم ٽم پڄري آ، پر مير نه آيو مشعل تي.

تو پور بندر سين پانارو، جت لهرون لهرون اجيارو
هت نگر نگر جو وڻجارو اڻ ڪوٺيو ايندو ڦرڦل تي.

ڪجھه تارن جي اوجارن مان، ڪجھه ڪونجن جي اوڏارن تان
ڪجھه گلڙن جي هوٻارن سان هي منڊ منڊيو ٿئون محفل تي.

جت ڏونگر ۾ ٿو ڏينهن ٻڏي ۽ دور دڳن ۾ ڌوڙ اڏي
جت هٿ هٿ ۾ ٿو جام لڏي ڪو جھلجي پو ڪيئن جهلپل تي.

جي سپنا آئي رات کڻي ڏسجان نه وڃن ڇپرن مان ڇڻي
ڪا گھات ملي، ڄڻ بات بڻي، ڪو موڙ نه آڏو منزل تي.

***
حليم باغي

کيون به باندي رڳون به باندي، پرين ڪجي ڇا تنهنجو شهر آ

کيون به باندي رڳون به باندي، پرين ڪجي ڇا تنهنجو شهر آ
چپن جي رڦڻي هتي جرم آ ــ اکين جي کينچل هتي ڏمر آ

اها وکن ۾ ڍرائي ڇو ڇو؟، اڃان ته تنهنجي چري وهي آ،
رکين جي پيرا رتيون ٿي ڏونگر، پٿر به تنهنجي اڳيان پتر آ.

اهي ته طوفان وڌيا پيا وڌندا، هينئر ته مانجھي هنيان نه هاريو،
سڌن سان ساگر سڪا نه ڪڏهن، گھرڻ سان گھٽبي نه ڪا لهر آ.

لڦن جي لالي ڀري ترين ۾ ــ گسن جي مٽي ڌري اکين ۾
هلي هلي بس ٿڪجي پياسين ــ گھڻو ٻڌايو اڃان سفر آ

ڪلين مان اکتا هڏين ۾ پيٺا، هڏين مان نڪتل جگر تي بيٺا،
والله! غضب ٿو ڪرين وڍيندڙ! اڃان به چئين ٿو گٿي نظر آ.

ڪرين پيو سو ڀلين ڪندو رهه، پڇاڻا ڇا جا؟ وراڻا ڇا جا؟
گھڙي جي آئي پڄي به وٺبو، اڃان ته توکي وڏي ڳهر آ.

اسان جا هي وڍ اسان جو پورهيو، اسان ته تن من سنڌوءَ تان واريو،
اڏيون اجاريو آڙاهه ٻاريو، اسان جو نينهن ڀي اڃان نٺر آ.

اسان ته سَنڌ سَنڌ زخم سٺاسين ــ اسان لُٽياسين اسان ڪُٺاسين
طبيب ڪن ڇا؟ حڪيم ڪن ڇا؟ ــ اسان جي جندڙي سڄي زهر آ

تنهنجي اکين ۾ اداسي ڇا جي؟ اڙي او شاعر! اڙي او باغي!
اڃان ته ڪوڙين ڪليون به ٽڙنديون ــ سنڌوءَ جي مٽي نه ٿي ڪلر آ

اڙي شهرِ جانان

اڙي شهرِ جانان، ڪي تو کي سنڀارون،
ته شاعر جون گذريون، هتي پنج بهارون.

هي جوڌن جي سينن جا فراخ رستا،
هي يوڪلپٽس جون نه کٽندڙ قطارون
هي تنهنجي گلين ۾، اسان جا حوالا
هي تنهنجي پٽن تي اسان جون پچارون.

هتي ٻن دلين جي به ڌڙڪن هئي گونجي
هيون جل پريءَ ڪنهن جھڪايون نهارون
اڃان ڪجھه نه بدليو آهي اڙي دل!
تصور ۾ اڀرن ٿيون ساڳيون پڪارون.

هي وک وک تي منهنجيءَ پياريءِ جا پاڇا
۽ دڳ دڳ تي آنچل سندس جون اُڏارون
اٿلندڙ اکين ۾ ڪنهن چاهت جي پوڄا
۽ پنبڻين ۾ اٽڪيل ڪي سجدا سپارون

۽ هن جي هلڻ ۾ هئي سارنگ جي رم جھم
کلڻ ۾ ته ميران جي سرندي جون تارون
ڇڙيون ۽ اسان کي ڪري ويون ويراڳي
”او بلما! ڪنهيا! ڪي اٻلا جيون سارون“

اڃان ڀي ته ساڳي ئي آ فارميسي
سپر هاءِ وي لڳ هو پيليون ديوارون
صبح پهريان ڪرڻا جھٽي سنڌالاجي
هوائن ۾ مهڪن گلابن جون ڏارون

اُتر واءُ آڻي ٿو گينڊي تي جوڀن
ڪري ماڪ ڏاڙهون پنن تي پسارون
چڪائي وجھن چاڪ ٿا سارا مارڳ
وري ڪنهن لنگهه تان سڏن هن جون سارون

نه مٽجي سگھيون سي ته دل جي پٽيءَ تان
ڪنهن شرميليءَ وينگس جون چُڪندڙ نهارون
نه ڀلجي سگهيس هن جي گونگي ڪلپنا
نه وسري سگھيس هن جيءَ اک جون الارون

تصور ۾ اڀري اچن ٿا سي ڏينهڙا
جڏهن هن جي چوٽيءَ مان ڦٽيون به ڌارون
نه اُڪليل محبت جا رنگين جذبا
نه سليل تنهن چاهت جون ڳجهيون ميارون

اڃان ڀي ته هردو اسان جو ڇِلن ٿيون
نه پوري ٿيل پيار جون سي پچارون
سو اڙي شهر دلدار، تنهنجي دڳن تي
ڪا سفيد ڪپڙن سان ايندي ته هوندي.

۽ هوءَ اپسرائن جي ٽولي جي راڻي
ڏسي تو کي اداس ٿيندي ته هوندي.“

اي چنڊ ڀٽائي کي چئجان!

اي چنڊ ڀٽائي کي چئجان!
اي چنڊ ڀٽائي کي چئجان!
جنهن رات ۾ تو ٿي بيت چيا
سا رات اڃا به جاري آ
۽ سج ڏنگايون ڪو نه ڇڏيون
هي پنڌ پري جو واري آ
مان ڪنهن سان پنهنجا سور سليان
اي چنڊ ڀٽائي کي چئجان!

اي چنڊ ڀٽائي کي چئجان!
اڄ رات رُنو آ رت ڦڙو
۽ تارا سور پيئن ٿا پيا
هوءَ سانجهي سُڏڪي روئي ٿي
۽ سوريءَ گيت چڙهن ٿا پيا
توکي نه چوان ٻيو ڪنهن کي چوان
اي چنڊ ڀٽائي کي چئجان!

اي چنڊ ڀٽائي کي چئجان!
مون تنهنجي راڳن جي سر ۾
جان سنهڙي سينڍ وڃائي آ
هر ماڻهوءَ ڀينڊ هنئي آهي
هر گهر گهٽي ڄڻ ڦاهي آ
اي چنڊ ڀٽائي کي چئجان!

اي چنڊ ڀٽائي کي چئجان!
مون تنهنجي ڏات ڏيا مان اڄ
جان هڪڙو چڪڙو چاهه چکيو
ويڙهاند سندو آ راڳ ڪيو
هر ماڻهوءَ کي آ مون ڀاءُ ڪيو
ٿي تنهنجيون وايون آءٌ وڙهان
اي چنڊ ڀٽائي کي چئجان!

اي چنڊ ڀٽائي کي چئجان!
هي ماڻهو تنهنجن بيتن کي
ڌرتي کان ڌار ڇني ٿا ڪن
ٿيون تنهنجيون وايون وار پٽن
۽ سرڙا تنهنجا اوسارن
هي ارهي سرهي دانهن ڏجان
اي چنڊ ڀٽائي کي چئجان!

اي چنڊ ڀٽائي کي چئجان!
ڪنهن انڌوڪار انڌا ڪيا هن
ٿا ماڻهو توکي شاهه چون
۽ تنهنجي راڳ رسالن کي
ٿا آيت سمجهي ڪنڌ هڻن
تون ڪيڏو ڏور هليو ويو آن
اي چنڊ ڀٽائي کي چئجان!


****
انور پيرزادو

حسنِ زيبا کي ڏسي،حسنِ ازل چئي ويٺس

حسنِ زيبا کي ڏسي،حسنِ ازل چئي ويٺس،
سونهن کي سونهن جي صانع جو بدل چئي ويٺس.
هُن جي صورت جو پرستار صدين کان آهيان،
هُن جي درشن کي ثوابن  جو عمل چئي ويٺس.
هُن جي نيڻن کي سڏيم ڪوثر و تسنيم ڪري،
زلف جي ڇانو کي جنت جو محل چئي ويٺس.
هُن جي مرڪڻ کي چيم روپ مسيحائيءَجو،
۽  ڪجلدار نگاهن کي اجل چئي ويٺس.
دل لڳي منهنجي ڏسي داد ڏيو همسفرو!
عشق جي زور کي مشڪل کي سهل چئي ويٺس.
ڇا چيم ڇا نه چيم، ڪابه خبر ڪان رهي،
لاشعوريءَ ۾ ”مدهوش“ غزل چئي ويٺس.

***
احمد خان مدهوش

اڄ عجيبا! اک اڙائي، تو وڏو ٿورو ڪيو

اڄ عجيبا! اک اڙائي، تو وڏو ٿورو ڪيو،
گهُور گهَرِيءَ ساڻ گهائي، تو وڏو ٿورو ڪيو.
گُل وفائن جا مون حاضر جيئن ڪيا تُنهنجي اڳيان،
دل جي دامن کي وڇائي، تو وڏو ٿورو ڪيو.
مون اياڻي ڪنهن نه ڪم جهڙي، ڪريل انسان کي،
پيار سان پنهنجو بنائي، تو وڏو ٿورو ڪيو.
عشق جون ڳالهيون رهيون جي تنهنجي منهنجي درميان،
لوڪ کان تن کي لڪائي تو وڏو ٿورو ڪيو.
وقت جي اوجهڙ ۾ تنها ٿيڙ کائيندو ڏسي،
مون رُليل کي راهَه لائي، تو وڏو ٿورو ڪيو.
تُنهنجي نظرن تي لڳا پهرا ته ڀي نظرون کڻي،
مامَ ۾ سڀ ڪجهه ٻُڌائي تو وڏو ٿورو ڪيو.
سور سختين جا جبل سر جي مٿان اُڇلائي نيٺ،
آزمائي آزمائي، تو وڏو ٿورو ڪيو.
سمجهي بيڪارو جڏهن پنهنجن ڌڪاري هو ڇڏيو،
دوستيءَ جو هٿ وڌائي تو وڏو ٿورو ڪيو.
هُونءَ ته لک ’مدهوش‘ تي ٿورا سندءِ آهن مگر،
اڄ اڱڻ تي پير پائي تو وڏو ٿورو ڪيو.

***
احمد خان مدهوش

چون ٿا حسن جي آ دلفريبي، دلڪشي، دوکو

چون ٿا حسن جي آ دلفريبي، دلڪشي، دوکو ــــ
مگر موڳي هي منهنجي دل، قبولي ئي نٿي دوکو.
خدا خود آدميءَ کي آ ڪشش جي رنگ سان ٺاهيو،
ٿيان ڪافر، اگر سمجهان وجود آدمي، دوکو.
وڃي ٿي زندگي بي دم. تڏهن رهجي اي انسانو!
جڏهن ڪائي ڏئي ٿي زندگيءَ کي زندگي دوکو.
اجايو عشق تي الزام آ، ورنه حقيقت ۾،
نه معشوقي قريب آهي، نه ڪائي عاشقي دوکو.
محبت پاڪ جذبو آ، انهيءَ جذبي کي ورجايو،
جو هن جذبي کان سگهيو آ، نه ڪنهن کي ڀي ملي دوکو.
اُنهيءَ جي فلسفي جي ڳالهه تي ايمان ڪيئن آڻيان؟
نظر جنهن کي اچي ٿي، دوست! دنيا ئي سڄي دوکو.
سمايل روح ناهي جيڪڏهن ’مدهوش‘ شعرن ۾،
ته اهڙي قسم واري آ سموري شاعري دوکو.


***
احمد خان مدهوش

قطعا - اسحاق راهي

موت اچڻ ۾ دير ڪئي آ،
يار ملڻ ۾ دير ڪئي آ،
ڏسجي، ڪير اچي ٿو اڳ ۾،
مون به مرڻ ۾ دير ڪئي آ.
*
هُو ماڻن سان ماري ته مان ڇا ڪريان،
جي مُرڪي نهاري ته مان ڇا ڪريان،
چريائي سان پنهنجو وڏو چاههُ آهي،
صنم جي سُڌاري ته مان ڇا ڪريان.
*
پيار جو نالو کڻي مون سان نه مِلُ،
بره جو ڀالو کڻي مون سان نه مِلُ،
منهنجي دل جو اي سڄڻ ڪرڪو خيال،
نيڻ ڪو آلو کڻي مون سان نه مِلُ،
*
توکي جيئن مان ڏسندو آهيان.
مرندي مرندي بچندو آهيان،
مون کان مُرڪ لڪائين ڇو ٿو،
مان ته انهيءَ لئه مرندو آهيان

***

اسحاق راهي

جيڏهن ڪيڏهن جوت - استاد بخاري

جيڏهن ڪيڏهن جوت، اوندهه تي اُڀري پئي،
ڳاڙهانجي ڳڻ-ڳوت، ميرانجهي ميٽي پئي.
*
اُڀ وٽي ڍيرو، لاڳيتو ڏينهن- رات جو،
 ڌاڳو آڌيرو، اونداهو ۽ سوجهرو.
*
انڌي اوندهه کي سڏي، نوتو1 ڏنو نُور:
ڏائِڻ تنهنجو ڏيِکرو، نابودي، ناسُور،
ڏاڍو توکان ڏُور، نئون نُور نِڱي چُڪو.
*
نياپو ڏئي نُورُ، ڌونڌاڙي انڌارِ کي:
پالو نُورَ نڪور سان، روُنجهي2 تنهنجو جهوُر،
تازو، ڏاهو توُرُ، گهر گهر تنهنجي گهات ۾.
*
گهر گهر تنهنجي گهات ۾، اونداهي آهي،
اُجيارو ”استاد“ پيو، ڪارنهن تي ڪاهي،
نُورُ اهو ناهي، جوت جياري جو نه ٿو.
*
’ڪيڏي ڪوڙهي رُگهه‘، چِٽِن چيو چيٽَ وٽ،
’آڏو اوندهه گهگهه‘، آڌيءَ آکيو باکَ کي!
*
جهنگل ڳولين جوت، اندر آهڳ، اُهاءُ!
ٻُڌين ٻاهر ٻول ڇا، پِنڊي ۾ پڙلاءُ،
ٻهران اندر آءٌ، اندران ٻاهر اوت ڪر!


***
استاد بخاري

ٽارئي ڪين ٽَري - استاد بخاري

ٽارئي ڪين ٽَري،
ٺارئي ڪين ٺَري، هيءَ جا بِرهه بَڇي ڙي،
پَئي ٿي باهه ٻري!
جوڀن گهوڙو جوش ۾، واڳئي ڪيئن وري!
ٺارئي ڪين ٺري......
هينئڙو جهڙو هاڙهه ۾، ڳاڙهو ڳُڙُڳري،
ٺارئي ڪين ٺري......
محبت واري موت ۾، محبت ڪين مري،
ٺارئي ڪين ٺري......
مرندي تاس مري نه ٿي، سَرندي ڪانه سري،
ٺارئي ڪين ٺري......
ساري رات سُهاڳ جي، ڍولئي جهول ڍري،
ٺارئي ڪين ٺري......
ويجهو آءُ، وِٿي نه ٿئي، پيهي ٿي نه پري،
ٺارئي ڪين ٺري......
تاساري ”استاد“ کي، بَرٿُو ڏيج ڀري،
هيءَ جا برهه بڇي ڙي،
پئي ٿي باهه ٻري!

***
استاد بخاري

تون ته تون پر سڄڻ، مان به ”تون“ ٿي وڃان

تون ته تون پر سڄڻ، مان به ”تون“ ٿي وڃان،
ڪاش گڏجي وڃان، خوب اَڏجي وڃان.

ڏي نه ڏي ڪجهه نه ڏي، ايترو قرب ڏي،
پاڻ کان پاڻ پنهنجو به وسري وڃان.

شال مون تي رڳو پنهنجو پاڇو ڪرين،
جابجا سونهن وانگر پکڙجي وڃان.

دوزخون، جنتون سڀئي رهجي وڃن،
ڪثرتن جا تماشا به اُڪري وڃان.

ڇو گناهن ثوابن جون  ڳالهيون اُٿن،
جيڪڏهن تنهنجي زلفن ۾ ٻَڌجي وڃان.

سڀ لتاڙي ڇڏيان، سرحدون هوش جون،
اهڙو ’مدهوش‘ ٿي، مست بڻجي وڃان.

***
احمد خان مدهوش

زخم دل کي ڪڙاهيو ٿا ڇا لاءِ؟ - اندرا شبنم پونا والا

زخم دل کي ڪڙاهيو ٿا ڇا لاءِ؟
لوڻ ٻرڪي ڪرايو ٿا ڇا لاءِ؟

پيار ڏيکاري منهن ڇڏيو ڦيري،
پيار ڪوڙو جتايو ٿا ڇا لاءِ؟

نه ستايو ـ جھڪايو ٿا ڪنهن کي،
ڪنهن کي ناحق ستايو ٿا ڇا لاءِ؟

چنهڊڙيو پائي مت منجھايو ٿا،
هيءَ شرارت ڇپايو ٿا ڇا لاءِ؟

نه نمائش کپي، نه نالو ئي،
پوءِ ڍنڍورو گھمايو ٿا ڇا لاءِ؟

سونهن ۽ پيار سان نه سٻنڌ ڪو،
مون اڳيان مسڪرايو ٿا ڇا لاءِ؟

اندرا شبنم پونا والا

قيد هستي کي ڪيئن ڊاهيان مان - شيخ اياز

قيد هستي کي ڪيئن ڊاهيان مان
مارئي جي پڪار آهيان مان
اڄ ته ٿڪجي پيو هان، چئو ڪيسين
زندگاني جو ڳاھ ڳاهيان مان
ڪنهن گل نو بهار سان گڏجي
آشيانو الڳ ٿو ٺاهيان مان
زندگي ٿي وئي آ مٺڙو گيت
ڪنهن ڪنول سان پيو نباهيان
عمر گذري وئي اياز الا !
مون نه ڄاتو ته نيٺ ڇا آهيان مان۔



شيخ اياز

سرخ ڪوئي سڏ ٿيئي ته هنياو سان هنڊائجانءِ - نماڻو سنڌي

سرخ ڪوئي سڏ ٿيئي ته هنياو سان هنڊائجانءِ
خواب چچريل منھنجا تعبير تائين پڄائجانءِ

روڳ جي جٽاو باک جي ڦٽي پوي
آباد سنڌ ٿئي جڏهن ۽ رات هي کٽي پوي
تنھنجي پير ناچ ۾ ڇير ئي ڇني ڇڏن
ساز ماٺ ٿي متان چڳون ورائي چاڙهجانءِ
سرخ ڪوئي سڏ ٿئي ته.........

سوچ تي گوليون وٺيون هن هر رات گذري راڙ ۾
جلاد هن ستا وڃي اوچ جي ست ماڙ ۾
بيرڪون جلي ويون بارود جي بوڇاڙ ۾
جذبن جو قيدي آهيان ٿو مارجان ڪنھن آڙ م
پر هيئن ته منھنجي موت تي تون اڄ نه ڳوڙها ڳاڙجانءِ
سرخ ڪوئي سڏ ٿئي ته.........

آواز ٿا گھٽيا وڃن ۽ ڀونءِ سڄي آ چوءکنڀي
ڏاڍ جي هٿن ۾ آ ڏات جي ڳچي ڏنڀي
ضرب آ سنگين جي ۽ تون ٿي اکيون ڇڀين
مان ته قيد ۾ پکي ۽ تون به قيد ۾ سڙين
چپ سبين متان چري گيت ۾ گھرائجان
سرخ ڪوئي سڏ ٿئي ته.........

آڪاش ۾ بتيون ٻريون تار نچي سمھي پيا
ڏٺئي ته اڀ سڄي مٿان وري وري وڄون ڪريون
ڏسي اتر ڏکڻ منجھان ارمان جا ڪڪر ٽٽن
رات جي ٿڌڙي هجي ۽ سوڳ ۾ خوشيون هجن
هانو تي تري اچانءِ ته چنڊ ۾چتائجانءِ
سرخ ڪوئي سڏ ٿئي ته.........

ياد جيئن ٿي اچي گھاءُ تيئن ٿو ڪُرين
ڏينھن ٻه ٽي ڏکيا هن تون به پير آءُ ڀري
ڌر تتي جيان دليون ذرو ذرو پيون ٻري
سنڌ ديوي جي رسم شروع ۾ ٿي رت گھري
ڪفن منھنجو وٽيون ڪري ڏيئا لھوءَ مان ٻارجانءِ
سرخ ڪوئي سڏ ٿئي ته.........

پڙاڏا پيار ٿي ڦٽي ڀٽن جي ڀر مھاڙ ۾
چنڊ جڏهن چڙهي اچي سج لٿي ڪراڙ ۾
بندش نه ڪا هجي جڏهن وائي جي اڏام تي
تنھنجا ڪٺل اچي وڃن سونھن جي سلام تي
مان به تن جي اوٽ مان نماڻو ٿو نھارجانءِ
سرخ ڪوئي سڏ ٿئي ته.........

سرخ ڪوئي سڏ ٿيئي ته هنياو سان هنڊائجانءِ
خواب چچريل منھنجا تعبير تائين پڄائجانءِ

(نماڻو سنڌي)